Onderneming in Financiële Moeilijkheden
In onderstaande tabel worden een overzicht getoond van de mogelijkheden die u heeft met de bedrijfsactiviteiten zodra uw onderneming in zwaar weer zit. U heeft een aantal opties waaruit u kan kiezen; bij sommige opties werkt u toe naar het veilig stellen van de bedrijfsactiviteiten door deze over te dragen aan een ander (optie b. en c.), u kunt ook de bedrijfsactiviteiten staken en met de opbrengsten uw schulden afbetalen (zie optie a.). De overige opties (d, e, f, g) doelen op het behouden en veilig stellen van de bedrijfsactiviteiten met ieder een eigen problematiek. Bij optie f. en g. loopt u het risico de macht over de bedrijfsactiviteiten te verliezen als u niet het hoogste bod op de activa uitbrengt en geen toezeggingen doet over een nieuwe arbeidsovereenkomst aan medewerkers. De thans in ontwikkeling zijnde wetgeving (WCO I) en per 1 januari 2021 actieve Wet Homologatie Onderhands Akkoord (Whoa) zoekt een betere aansluiting bij de economische waarde van een onderneming en biedt dan mogelijkheden de juridische rechtsverhoudingen aan te passen.
Starten versus Overname Onderneming
Uit onderzoek blijkt dat 80% van de bedrijfsactiviteiten verbonden aan een in staat van faillissement verkerende vennootschap met meer dan 13 fte, op de een of andere manier wordt voortgezet. Bedrijfsactiviteiten van een zekere omvang (maatgevend is de werkgelegenheid: > 5fte) worden meestal doorgestart, tenzij er geen markt voor is (geen of onvoldoende klanten). Jaarlijks worden er tussen de 700 en 1.000 bedrijfsactiviteiten na faillissement voortgezet, zie ook onderstaande onderzoeksgegevens bij Herstartresultaten. Ter vergelijking: het aantal bedrijven dat zonder faillietverklaring wordt overgedragen is gemiddeld jaarlijks 11.000. In jaren van hoogconjunctuur worden er ongeveer 15.000 bedrijven overgedragen, in laagconjunctuur daalt dit naar 7.000.
Jaarlijks worden er veel nieuwe bedrijven gestart. Volgens de cijfers van het CBS te Den Haag worden er gemiddeld 163.000 bedrijven gestart en 100.000 bedrijven gestaakt. Ondernemers die een bedrijf overnemen in plaats van nieuw starten doen het beter qua overlevingskansen en vooral ook qua banengroei dan andere typen starters. Gemiddeld kunnen door een succesvolle overdracht vijf arbeidsplaatsen behouden blijven, terwijl een startende onderneming gemiddeld twee arbeidsplaatsen creëert.
De overname van een onderneming is goed vergelijkbaar met de overname van bedrijfsactiviteiten, maar het is niet hetzelfde. De overname van een onderneming is juridisch omkleed (o.a. met betrekking tot de werknemers art 7:662 BW) en kan zich voordoen zonder dat partijen het zich realiseren. De gevolgen van de overname strekken zich ook uit over bijvoorbeeld andere zakelijkheden zoals huurovereenkomsten, vruchtgebruik en bijvoorbeeld pacht. Doorgaans wordt er eerst een due diligence uitgevoerd en vindt de overdracht plaats door middel van een koopovereenkomst.
De overname van bedrijfsactiviteiten is daarentegen vrijwel niet juridisch omkleed, het is vormvrij. Iedereen kan bedrijfsactiviteiten aanvangen, voortzetten en/of deze (gaan) uitvoeren zoals die dat wil zonder dat er juridische vereisten of beperkingen (zoals overname huur, werknemers etc.) worden gehanteerd.
Bedrijfsactiviteiten Kopen
Bedrijfsactiviteiten komen ‘om niet’ mee bij de overname van activa uit de boedel van een in staat van faillissement verkerende vennootschap. De activa wordt betaald, de bedrijfsactiviteiten niet.
Waarom zijn de bedrijfsactiviteiten ‘gratis’ terwijl daar nu net de winst mee wordt behaald? Het klinkt logisch dat er voor spullen (de activa) een prijs betaald moet worden. Spullen zijn gemakkelijk te vergelijken met andere zaken, de waarde kan eenvoudig worden bepaald en er kan een prijs worden afgesproken. Courante activa kunnen individueel via een veiling tegen de hoogst mogelijke bieder worden verkocht. Bedrijfsactiviteiten zijn echter niet als rechtsobject (een juridische term om een zaak aan te duiden) te kwalificeren. Bedrijfsactiviteiten zorgen ervoor dat het geld gaat rollen doordat er handelingen worden verricht; de (toekomstige) handelingen van medewerkers zijn eenvoudig gezegd ‘niet vast te pakken’ en daarmee niet overdraagbaar. U kunt de bedrijfsactiviteiten zelf gratis opstarten na de overname van de activa uit de boedel. De jacht op het veiligstellen van de bedrijfsactiviteiten verloopt getrapt, eerst de activa kopen en daarna de bedrijfsactiviteiten herstarten, maar tegelijk ook andersom als u het echt goed wilt doen. Het is van het grootste belang om eerst goed na te gaan welke handelingen nu precies een (positieve) kasstroom veroorzaken, en daarna te bepalen welke activa u nodig heeft en welke medewerkers u daarvoor moet inzetten. Activa en bedrijfsactiviteiten zijn dan ook vrijwel niet te scheiden, het een heeft het ander nodig. Zonder spullen kunt u geen geld verdienen, maar voordat u weer opstart moet u wel een goed beeld hebben waar en hoe u geld gaat verdienen. Curatoren kunnen binnen de tijd die hen gegeven wordt juist deze voor u essentiële stap helaas niet goed invullen. Zodra de pre-pack als wetgeving is doorgevoerd zou er een verbetering op dit vlak mogelijk zijn.
Definitie Bedrijfsactiviteiten
Bedrijfsactiviteiten zijn de handelingen die worden uitgevoerd binnen een bedrijf om de gestelde doelen te behalen. Aan het productaanbod of de soort dienstverlening worden bedrijfsactiviteiten geïdentificeerd ingedeeld in bepaalde klassen. Alle ondernemingen zijn onderverdeeld in bedrijfsklassen en bedrijfstakken en verder naar bedrijfsactiviteit opgenomen in de Standaard Bedrijfsindeling (SBI).
In het kapitalistische Westen zijn bedrijven doorgaans op winst gerichte organisaties, deze worden veelal onderneming genoemd. Bedrijven hebben hun bedrijfsactiviteiten zo opgezet dat deze efficiënt kunnen opereren. Bedrijfsactiviteiten zijn primair de veroorzakers van kasstroom, dat is het geld dat door een bedrijf vloeit als het omzet en kosten maakt. Als de kasstroom positief is, is het geld dat het bedrijf binnenkomt meer dan wat eruit vloeit. Na rekening te hebben gehouden met belasting, rente, afschrijvingen en andere zaken kan de winst worden bepaald. Echte ondernemers zoeken altijd naar kansen om winst te genereren, hun aandacht gaat voortdurend uit naar bedrijfsactiviteiten.
Ondernemers met een bedrijf in zwaar weer zien de potentie van hun eigen bedrijfsactiviteiten als geen ander, en vragen zich af hoe hun situatie eruit zal zien als de storm voorbij is. Hoe is de winstgevendheid van hun bedrijfsactiviteiten als er na een faillissementsuitspraak een mogelijkheid is de activa van de curator over te nemen? Gebruik de calculator om via 17 vragen een doorstartplan te ontwerpen.
Resultaten Onderzoek Herstarten
Onderzoeksresultaten van doorgestarte bedrijven zijn schaars. In 2009 is door www.insolvensys.nl een meting gedaan, van de ongeveer 10.000 faillissementsuitspraken in dat jaar, zijn er 6.478 uitspraken die betrekking hebben op B.V.’s en andere rechtsvormen waarbinnen bedrijfsactiviteiten worden ondergebracht.
Een aantal van de 6478 faillissementsuitspraken zijn aan elkaar verbonden doordat ze eerder een groep vormden, bijvoorbeeld één of meerdere werkmaatschappij(-en) met een holding erboven. Of als bedrijven niet juridisch maar wel economisch in een samenwerkingsverband aan elkaar waren verbonden en de bedrijfsactiviteiten aan elkaar afgestemd. De omvang van de pool waar vanuit een doorstart kan plaatsvinden daalt als er uitgegaan wordt van de groepering. Van de oorspronkelijk 6.478 individuele uitspraken zijn er 4.607 groepen die als ‘bron’ dienen van waar uit bedrijfsactiviteiten kunnen worden voortgezet. Uit de pool van 4.607 groepen zijn er ongeveer 936 bedrijven geïdentificeerd die als doorgestart kunnen worden getypeerd. De 936 (nieuwe) bedrijven zijn ongeveer 20% van de totale pool waaruit geput kon worden. Het grootste deel daarvan is voortgezet binnen een nieuw opgerichte vennootschap of eenmanszaak, een klein deel van de bedrijfsactiviteiten is ondergebracht binnen een bestaande vennootschap/onderneming.
Van de 936 bedrijven waarin de doorlopende bedrijfsactiviteiten zijn opgenomen, zijn 680 (73%) bedrijven voortgezet door de activa te kopen en met de toezegging om medewerkers aan te nemen. Naar gelang het aantal werkzame personen in een groep toeneemt, neemt ook de kans op een doorstart toe. Van alle groepen waarin 20 fte of meer werkzaam zijn, zet 67% de bedrijfsactiviteiten voort.
Andere voortzettingen van bedrijfsactiviteiten kunnen bijvoorbeeld zijn als er wel activa wordt overgenomen maar geen medewerkers een dienstverband wordt aangeboden of als de bedrijfsactiviteiten voor faillissementsuitspraak aan een derde zijn overgedragen. Zie voor meer mogelijkheden onderstaande tabel.
Medewerkers
Van de 47.449 door faillissement ontslagen werknemers, zijn er 14.681 mee gegaan met de bedrijfsactiviteiten. Dat betekent dat ongeveer 31% van het aantal ontslagen medewerkers betrokken blijft bij de bedrijfsactiviteiten na de herstart.
Verder onderzoek is zeer kostbaar en tijdrovend, de plannen voor het verzamelen van gegevens zijn uitgewerkt maar kunnen helaas door gebrek aan financiële middelen (medio eind 2017) nog niet worden uitgevoerd. Voor geïnteresseerden zijn meer gegevens beschikbaar; als u geïnteresseerd bent om aan het onderzoek deel te nemen, kunt u contact opnemen met drs A.T. van den Berg 0624674746 home@doorstart.support.
